ҚАЗАҚТЫҢ ТӨРТ ҚАЗИІ
Биыл – Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының (ҚМДБ) құрылғанына 30 жыл. Діни басқарма қалай құрылды? Бастауында кімдер тұрды?
Биыл – Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының (ҚМДБ) құрылғанына 30 жыл. Діни басқарма қалай құрылды? Бастауында кімдер тұрды?
Расында, мұндай сөзді бала күнімізде көп еститінбіз. Айтқанын қуаттау үшін «Төбемде Құдай тұр», - деп қоятынбыз. Бұл сөзге аса мән бермейтін едік. Жат ағымдар келіп, Алла аспанда деген мәселені қозғап, бізді бала күніміздегі сөздің мән-мағынасын дін кітаптарынан іздеуге итермеледі. Деструктивті діни ағым жолындағы бауырлар миғраж оқиғасын негіз етіп, неге пайғамбар (с.ғ.с.) Алла Тағаламен тілдесу үшін жеті қабат аспанға көтерілді деп мазаны ала бастады.
Ұлы Абайды әлемге танытқан Мұхтар Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясының бірінші сөйлемі «Үш күндік жолдың бүгінгі, соңғы күніне бала шәкірт барын салды» деген жолмен басталады. Яғни, көркем шығарманың «әл-қиссасы» Абайдың үш жылдық медресе оқуын ойдағыдай тәмамдап, екі ағасымен елге оралған кезін суреттеумен өріледі.
ІХ республикалық «Құран Кәрімді жатқа және мәнерлеп оқу» байқауының Нұр-Сұлтан қаласы бойынша іріктеу кезеңінде жүлделі үшінші орынды иеленген Болат Кенебаевтың қарилығын әріптестерінің өзі жуырда білді. Ол – ҚМДБ Ғаламтор секторының техникалық қызметкері. Болат қаримен сәті түскен сұхбатымызды назарларыңызға ұсынып отырмыз.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кім менен мына бес өсиетті алып, оған амал етеді. Яки болмаса, осы өсиеттерді орындайтын адамға айтып жеткізеді?», - дейді. Сонда суырылып ортаға шыққан Әбу Һурайра (р.а.): «Уа, Алланың елшісі, Мен», - дейді. Пайғамбар (с.ғ.с.) «Оның қолдарынан ұстап тұрып: Арамнан алыс бол, адамдардың ең тақуасы боласың.
Бұл әлемде осы уақытқа дейін Пайғамбардың (с.ғ.с.) хадисі секілді егжей-тегжейлі терең зерттелген ғылым болмаған. Алдағы уақытта да болмайды-ау, сірә?! Бұл ғылымға өмірін арнаған ғалымдарды санасақ шетін шығара алмаймыз. Кітабы таза сенімді сахих хадистерден тұратын сондай ғалымдардың бірі ретінде көрнекі ұлы ғалым Имам Бұхариді айтсақ болады.
Сауап іс жасаған адам жаны жай тауып, ерекше рақат сезінеді. Жүрегін қысып тұрған уайым мен мазасыздық өзінен-өзі ғайып болғандай күй кешеді. Имам Шафиғи (р.а.): «Құлшылықтар адамдардың мүддесіне жұмыс істейді», - дейді. Демек, ғибадаттар шариғат көрсеткен талаптар бойынша жасалса, мұсылманның тұлғалық бейнесін түзете бастайды.
Адам баласының бойындағы бұл ізгі ниет – Жаратушы Иеміз бұйыртқан әрбір секундтың еншісінен бөлінбек емес, бөлінбейді де. Өйткені бүгінгі жас – ертеңгі қарт. Осы заңдылыққа бас иген қазақ қашаннан үлкенді сыйлауда тәспісінен жаңылмаған.
Хәкім Абайдың «Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі: «ішсем, жесем, ұйықтасам» деп тұрады. Бұлар – тән құмары, бұлар болмаса тән жанға қонақ үй бола алмайды. Һәм өзі өспейді, қуат таппайды. Біреуі – білсем екен демеклік...» дегеніндей, нәресте ең әуелі тән қажеттілігіне мұқтаж. Сондықтан да нәпсі қасиеті ақылдан бұрын дамиды.
Достан дұға» деген қазақта әдемі сөз бар. Досқа тілеулес болып, игі дұға жасау бүгінде ұмыт қалған сүннеттердің бірі. Атақты ғалым, имам Шафиғидің баласына Ахмед ибн Ханбал:
ахаба Абдулла ибн Аббастан (р.а.) жеткен хадисте; Омар ибн Хаттаб (р.а.) Шам[1] өлкесін бет алып, жолға шықты. «Сәрға»[2] деген жерге жеткенде, Шам өңірінің әскербасы сахаба Әбу Убайда ибн Жаррах (р.а.) және қасында бір топ көмекші уәзірлерімен бірге Халифаны қарсы алып, Шам өлкесінде «Оба»[3] ауруының тарап жатқанын хабарлады.
– Бұ қалаға жаман науқас кепті. – Құдай ұрған іш ауруы. – Ар жақ-бер жақтан күнде әлденеше адам өліп жатыр. – Мәлік келгендей. Шыбындай қырылып жатыр.
Мұндай қиын-қыстау сәтте бағаны тым шарықтату шариғатта дұрыс па? Асыл дініміз бұл жөнінде не бұйырады?
Қазақстанның тарихы мен мәдениеті көп ғасырлар бойы ислам дінімен байланыса дамып келеді. Өйткені, Ислам діні – қазақ халқының өзіндік руханияты мен мәдениетінің қалыптасуындағы негізгі қайнарлардың бірі.
Қабір – ақырет әлемінің ең алғашқы аялдамасы. Бұл әлемнің ақиқаты тек Алла тағалаға ғана аян. Алла Пайғамбары (с.ғ.с.) айтқандай, қабір – нағим, яғни, рахаты бар және жахим, яғни, азабы бар әлем.