КЕЛІСІМ – КЕЛЕШЕК КЕПІЛІ
Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының Рухани келісім күнімен құттықтауы.
Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының Рухани келісім күнімен құттықтауы.
Қазақ тарихында Бөкей ордасының ханы болған Жәңгір Бөкейұлы орны бір төбе. Жәңгір ханның дін мен ғылымға бірдей көңіл бөліп қазақ зиялылыларын қалыптастырудағы еңбегі орасан. Бір жағынан хан өзі сауатын үнемі арттырып, ғылыми ортамен тығыз байланыс жасаса, екінші жағынан дінге де аса мән беріп қараған. Медресе мен мешіттер тұрғызып Ислам дінінің дамуына көп үлес қосқан. Жәңгір хан жасаған жақсылықтарға жеке тоқталсақ...
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) исі бүтін ғаламға Хақ дінді әкеліп, әлемдерге иман шуағын төкті. Қиямет қайымға дейінгі адамзат баласын қара түнектен алып шығатын мәңгілік алауды жаққан Алла елшісі артынан тағылымы мол өнеге қалдырды. Оның сұлу сүннеті асыл дініміздегі қасиетті Құран Кәрімнен кейінгі екінші тұма бастау саналады. Пайғамбар (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сүннетінің маңыздылығы соншалықты, ол жөнінде жүздеген том кітаптар жазылған. Осының негізінде шариғатымызда «хадис ілімі» атты іргелі ғылым саласы қалыптасты. Бүгінгі мақаламызда сол хадис ілімі бойынша Пайғамбарымыз қандай кәсіп иесі болған еді деген тақырыпты қаузамақшымыз.
Әуелі дін дегеніміз не? Дін сөзінің мән-мағынасы қандай? Осы тұрғыдан алар болсақ, дін сөзінің араб тіліндегі мағынасы: сыйлық, үкім, есеп, жаза, мойынсұну, бағыну, құлшылық, шариғат, заң, жол, тіпті, кейбір жағдайларда ұлт деген ұғымды да қамтиды. Ал терминдік мағынасы: Алла Тағала тарапынан жіберілген иләһи жүйе, заң. Ол адамзат баласының өмір сүруін ретке келтіретін, адамның жан-дүниесіне рухани тірек болатын заңдылықтарды үйрететін, ақыретте Алланың разылығына кенелтетін, сондай-ақ уәде етілген мәңгілік жәннаттағы қуаныш пен бақытқа жетелейтін жол.
Сүннетпен жүру әрбір мұсылман баласына – міндет. Ал, енді сүннетпен жүру деген не өзі? Хадис кітаптарының өзіміз білетін қазақ және орыс тілдеріндегі аудармаларын оқып, өз бетімізше сүннетті орындай аламыз ба? Олай болса, неге ислам ғұламалары хадистерге том-том түсіндірме еңбектер жазды? Неліктен ғұмырларын хадистерді зерттеуге жұмсады?
Адамзаттың ардақ тұтар ұстазы, жер бетіне мейірім ретінде жіберілген хазіреті Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бүкіл өмірі арқылы біздерге керемет үлгі өнеге көрсетті. Алла елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) көзін көріп, насихатына құлақ асып, мүбәрәк жанмен дидарласу адамдар үшін ешнәрсеге тең келмейтін бақыт болса, ардақты Пайғамбарымыздың дүниеден өтуі сахабалар үшін үлкен қасірет болды.
Мәуліт айы – Алла елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) өнегелі өмірін, сауапқа толы сүннет амалдарын халыққа насихаттаудың, дініміздің асыл құндылықтарын дәріптеудің таптырмас мүмкіндігі. Бұл айда мешіттерде Аллаға мадақ, Пайғамбарымызға салауат айтылып, мәуліт жыры оқылады.
Алла елшісінің(оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) көзі тірісінде-ақ Жаратушы Жаппар иеміз Құран аяттары арқылы сахабаларға оған деген әдептерді үйреткен. «Хұжырат» сүресінің алғашқы аяттарында Алла Тағала: «Әй, мүміндер! Дауыстарыңды Пайғамбардың дауысының үстіне көтермеңдер. Өзара бір-біріңе дауыстағандай Пайғамбарға дабырлап сөйлеспеңдер. Амалдарың жойылып, оны сезбей де қаласыңдар. Шынында Пайғамбардың жанында дауысын бәсеңдеткендер, міне солар, Алла жүрегін тақуалық үшін сынағандар. Оларға жарылқау әрі зор сыйлық бар», – деп айтқан (Хұжырат сүресі, 2-3-аяттар).
Назарларыңызға ҚМДБ Мешіт істері бөлімінің меңгерушісі Марат Жаппасбаевтың «Иман» діни-танымдық журналына жарияланған сұхбатын ұсынып отырмыз.
В жизни верующего мусульманина есть два главных руководства, которые ведут его по жизни – это Коран и сунна Посланника Аллаха (да благословит его Аллах и приветствует).
Бас мүфти: «Ата қайратты болса, бала ғибратты болады» деген сөз бекер айтылмаса керек. Халық арасында аузы дуалы, әңгімесі бәтуалы ақсақалдар барда ел ішінде алауыздықтың орын алмайтыны, жастары жөнсіз кетпейтіні белгілі.
Алла Тағала Құранда: «Уа, иман келтіргендер! Намазға тұрар алдында беттеріңді және қолдарыңды шынтаққа дейін жуыңдар. Бастарыңа мәсих тартыңдар. Аяқтарыңды да тобыққа дейін жуыңдар», – деп бұйырды («Мәида» сүресі, 6-аят).
14-15 қыркүйек күндері елордамызда Әлемдік және дәстүрлі дін лидерлерінің кезекті VII съезі өтті. Елімізде әр үш жыл сайын дәстүрлі түрде өтіп кеде жатқан халықаралық жиынның осы жолғы тақырыбы Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің пандемиядан кейінгі кезеңдегі адамзаттың рухани және әлеуметтік дамуындағы рөліне арналды.
Балиғат (кәмелет) жасына толу – жасөспірімнің белгілі бір жасқа жетіп, қоғам алдында өз ісіне жауап бере алатын, қоғамдық өмірге араласа алатын шағы.