МАТУРИДИ АҚИДАСЫ – ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ХАҚ СЕНІМІ
Алланың Өзі де рас, сөзі де рас – деп Хәкім Абай жырлағандай, Құран – хақ сөз. Бұған дау жоқ. Алланың әрбір аятына иман ету мұсылманға парыз, сондықтан, біз оған иман келтіреміз. Әйтсе де, Құран-Кәрімдегі Алла Тағаланың сипаттарына қатысты аяттарды ашықтауға келгенде, мазһаб ұстанушылар (әһлу-сунна) мен мазһабты мүлдем мойындамайтын уахабшылардың арасында келіспеушілік туындайды.
Пайғамбар айтқан кез келді...
Пайғамбарымыз (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын):
ПАЙҒАМБАРЫҢДЫ (с.ғ.с.) ТАНИСЫҢ БА?
Екі дүние сұлтаны Мұхаммед (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) пайғамбарымызды танып білу – әрбір мұсылманға міндет боп табылатын дін негізінің бірі.
Жүрек – теңіз, тіл – оның жағалауы
Өмірі табиғат аясында өткен бәдәуидің ғажайып бір дұғасы бар. Дала данышпаны: «Уа, Раббым! Ризығым аз болса, көбейте гөр, алыс болса, жақындата түс, жақын болса, жемісті ет, ал жемісті болса, мені Саған шүкір етуші пенделеріңнен ете гөр!», - деп дұға жасаған екен. Міне, сөз қадірін түсінгенге бұл мінәжатта терең мағына жатыр.
ҚИЫН СҮННЕТ
Айша (р.а.) анамыз айтады: «...Алла елшісі (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) қара басы үшін ешкімнен кек алмайтын еді...» (Мұттафақұн алейһи). Бұл – өте қиын сүннет.
Жоқ қасиетіңді айтып мақтаса...
Уаһб бин Мунаббих һижраның отыз төртінші жылы халифа Осман бин Аффан заманында туды. 114 жылы дүние салды. Тарих ғалымдары оны табиғиндердің үшінші сатысына жатады деп жазды. Ол бірқатар сахабалардан, атап айтқанда Абдулла бин Аббас, Әбу Һурайра, Әбу Сағид Худри, Нұғман бин Башир, Жабир бин Абдулла сынды сахабалардан тәлім алды.
Шайтанмен қылышсыз шайқасу
Әрине, адам баласы күнде шайтанмен қылышсыз майданда шайқасқа түседі. Шайтанның өзіне тән басымдылығы бар. Малғұн көзге көрінбей, адамның нәзік тұсынан, нәпсісіне ұнайтын жағынан соққы жасауы. Ал, адамның күші – қару-жарағында. Қару-жарағы дегенім – Алланың сөзі, Құран. Сонымен бірге, шайтан бар болғаны көңілге ой салып азғырады. Десе де, шайтанның айла-шарғысына түсіп қалуға болады. Мұндайда, шайтанды тікелей жеңген тұлғалар бізге үлгі. Бұхари кітабында жазылған бұл қисса ең танымал сахабаның басынан өткен оқиға. Сахаба бұл жөнінде былай әңгімелейді:
Жүректің саулығы
Жүрек жайлы өте пайдалы кеңес. Пайғамбар (Алланың ол кісіге салауаты мен сәлемі болсын) айтқан бұл кеңеске құлақ түрсеңіз, күйзеліс, құлазу сияқты рухани дерт сізге жуымайды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «...Денеде жұдырықтай бір ет бар. Ол сау болса дене тұтастай сау болады. Еер ол ет бұзылса дене толығымен бұзылады. Ал, ол – жүрек», - деп айтқан. Бұл ұзын хадистің соңғы бөлігі. Аталмыш риуаят Бұхари, Муслим, Ибн Мажа, Тайалиси, Ахмед, Дарами, Ибн Хиббан сынды хадис ғалымдарының еңбектерінде кездеседі.
ТАБИҒИН ТӘУБЕСІ
Сіз жөні бөлек оқиғаға куә боласыз. Ол ғалым ілім жолына басынан ауыр сынақтар өткеріп барып түсті. Бұл табиғиндердің бесінші сатысына жататын Малик бин Динардың өмірінен үзінді. Ол – Әнас бин Маликтен риуаят естіген табиғин.
Кусок мяса
Всевышний Аллах – Раззак. Он наделяет и испытывает своих рабов – ризком пропитанием.
ЖАҢА ЗАҢ – ЗАЙЫРЛЫ ЕЛДІҢ МҮДДЕСІНЕ
Мұсылмандарды айқын жеңіспен сүйіншілеген «Фәтх» сүресі мұсылмандар мен мүшріктер арасында жасалған «Худайбия» келісіміне қатысты түсірілді. Алайда, ұлы жеңіске жету үшін мұсылмандардың әуелі «жеңілуіне» тура келді. Оқиғаның қайырлы хикметі де осында болатын.
МЕНІҢ ӘЙЕЛІМ
Әдетте, ер кісінің әйелін мақтауы немесе әйелдің күйеуін мақтауы құлаққа ерсі естілетін сияқты. Қала берді, қазақи болмысқа сай келе бермейтіндей көрінеді. Солай да шығар. Алайда, кейде ерлі-зайыптылардың бірі өзінің бақытсыз екеніне шағымданып, әу баста басқа біреумен шаңырақ көтерсе, әлдеқайда бақытты боларын айтып жатады. Меніңше, көп адам өзін жәбірленушінің кейпінде көрсеткісі келеді. Оған тиесілі бақытты басқа біреу иеленіп кеткен сыңайлы көңілде жүруді қалайды. Алайда, Құрандағы:
Төлеби ОСПАН: «АЗАН ЖАРЫСЫ – АВТОРЛЫҚ ЖОБАМ»
Жуырда Ақтөбеде «Әдемі әуезді азаншы» атты ІІІ Республикалық азаншылар жарысы өтті. Байқау алғаш рет 2009 жылы Астана қаласында өткен болатын. Тың жобаның авторы – Төлеби Оспан. Ол сол жылдары «Нұр Астана» мешітінің наиб имамы қызметін атқарған. 2014 жылы оңтүстік астанамыз Алматыда оның жобасына жалауы қайта желбіреді. Енді, міне, үшінші рет облыстық «Нұр Ғасыр» мешіттің он жылдық мерейтойына орай Ақтөбеде өтіп отыр. Бірегей жобаның басты мақсаты қандай? Осы жөнінде жоба авторы, Ақтөбе облысының өкіл имамы Төлеби қажы Дәділұлымен сұхбаттасқан болатынбыз.
Құран бұлбұлы – АБДУЛБАСИТ АБДУСАМАТ
Құран жаттап жүрген ортада Абдулбасит Абдусамад қариды танымайтын адам жоқ десе де болатын шығар. Ол – өткен ғасырдың ең көрнекті қариы. Күміс көмей, айрықша дауыс иесі. Ислам әлеміне тұтастай әйгілі мысырлық Құран жаттаған адам.