Жуырда Астана қаласында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының ұйымдастыруымен «Имам – ізгі қоғам жаршысы» тақырыбында V республикалық имамдар форумы өтті.
Білім іздену – мұсылманға парыз. Пайғамбарлар да ілім іздеген. Алла Тағала қасиетті Құранда білім жолына түскен Мұса (оған Алланың сәлемі болсын) пайғамбардың тілінде былай баяндайды: «Мұса оған: «Өзіңе үйретілген жақсылыққа, тура жолға бастайтын ілім мен даналықтан маған да үйретуің үшін саған ерсем бола ма?» деп өтініш білдірді». Аят мағынасына үңілсек, білім мен хикметті үйренгісі келген Мұса (оған Алланың сәлемі болсын) пайғамбар Қызырдан: «Іліміңнен өміріме жол көрсететін нәрселерді алуым үшін саған серік болуыма рұқсат бересің бе?» –деп сұрайды. Осы аятқа тәпсір жазған ғалымдарымыздың айтуынша, бұл – Алла Тағаланың қадірлі пайғамбарының кішіпейілділікпен айтқан сөзі. Кез-келген пенде ілім алғысы келген адамға осылай құрмет көрсетіп, сөйлеуі қажет.
Табиғат – барлық тіршілік атаулының керемет көрінісі.
«Шиға» сөзі еру, жақтау деген мағынаны білдіреді. «Шиға» сөзі – «хазіреті Әли халифа болуға лайық» деп білген мұсылмандар шоғырына берілген атау. Негізінде шиға мәзһабының шығуына саяси қайшылықтар себеп болған. Шииттер халифалық пен имамдық мәселесінде ақидаға байланысты өзара келіспей, түрлі ағым мен тармақтарға бөлінді.
Ислам діні қазақ халқының өзіндік руханияты мен мәдениетінің, әдеті мен салт-дәстүрінің қалыптасуында негізгі қайнары болып есептеледі. Қазақтың Керей мен Жәнібектен бастап Кенесарыға шейін барлық хандары елді басқару жүйесі, халықаралық қарым-қатынастар және құқықтық заңнамаларда шариғат нормаларына жүгінгені белгілі. Сонымен қатар құқықтық нормалардың басым бөлігі шариғатпен қатар дала әдет-ғұрпымен байланысты екенін атап өту керек. Қазақ би-шешендері, ақын-жазушылары және ғалым-ғұламаларының барлық еңбектерінде шариғаттан аттамағаны байқалады.
Өздерін сопылық Нақышбанди тариқатына жатқызатын «сүлейменшілер» жамағаты қазіргі Болгарияның Дунай (Туна) өзені бойындағы Силистире аймағында дүниеге келген Сүлеймен Хилми Тунахан (1888-1959) атымен аталады. Сүлейменнің әкесі Осман (1845-1928) Құранды жатқа білген хафиз әрі өз заманының танымал ұстазы болған.
Намаз оқыған кезде адам өзін Жаратушысының құзырында тұрғандай сезіну керек. Әлбетте бұл сәтте оның таза әрі әдемі киімдерді киіп тұрғаны дұрыс. Алла Тағала Құран Кәрімде: «Қай кезде де намаз оқитын болсаңдар, зейнеттеріңді (таза һәм әдемі киімдеріңді) киіңдер», – деп бұйырады («Ағраф» сүресі, 31-аят).
«Хабашия» жамағатының негізін қалаған – эфиопиялық Абдулла Һарари Хабаши (1910-2008). Ол 1950 жылы Ливанға қоныс аударып, сонда өзінің діни ұстанымын тарата бастайды. Оның неохарижиттік (уаһабилік) қозғалыстарға қарсы көзқарастары жұртшылықтың қызығушылығын тудырып, аз уақыттың ішінде жақтаушыларының саны күрт өседі. 1983 жылы «Ислами қайырымдылық жобалар қауымдастығы» («The Association of Islamic Charitable Projects») атты діни ұйым құрады.
«Сүлейменшілер» деген атау – Сүлеймен Хилми Тунаханның шәкірттеріне және солардың соңынан ерушілерге берілген есім.
Деобанди – Британия тарапынан қаналып отырған Үндістанда пайда болып, Оңтүстік Азия мен Батыс елдерінің ханафи мәзһабын ұстанатын мұсылмандар арасында кең тараған қозғалыс. Бұл жамағаттың негізін 1866 жылы үндістандық Мұхаммед Қасым Нанаутауи (1833-1883), Рашид Ахмад Гангохи (1829-1905) қалаған. Олар рухани бастау ретінде Монғол империясы тұсындағы реформатор, ғалым Шах Уалиуллаһтың көзқарастары мен уаһабилік ұстанымдарды арқау еткен.
Тұран даласына асыл дініміз Ислам келгеннен бастап, қазақ халқы Ханафи мәзһабын ұстанып келеді. Ханафи мәзһабының негізін қалаушы Имам Ағзам һижраның 80 жылында (миләди 699 ж.) Ирактың Куфа қаласында дүниеге келіп, 150 жылы (миләди 767 ж.) Бағдат қаласында көз жұмған. Толық аты-жөні – Нұғман ибн Сәбит, ұлты парсы. Өз ғасырының ірі ғалымы болғандықтан оны – «имам Ағзам» (ең үлкен имам) деп атаған.
Шариғатымызда барлық нәрсенің үкімі мен әдебі Құранда, Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадистерінде, ғалымдарымыздың кітаптарында баяндалған. Салман Фарисидің (Алла оған разы болсын) мүшріктерге жауап бергеніндей, Алла елшісі үмбетіне тіпті әжетханаға кіріп-шығу әдептеріне дейін үйретіп кеткен.
Регрессология – психотерапия мен психологияда қолданылатын әдіс. Ол адамдарға өткен өмірінде болған оқиғаларды еске түсіруге және талдауға көмектеседі. Бұл әдіс қазіргі кезде адамдарда кездесетін көптеген мәселелердің өткенде, өңделмеген эмоцияларда, жарақаттарда және қақтығыстарда тамыры бар деген болжамға негізделген.
Валюта (ақша) айырбастау шариғатта «сарф» деп аталады. Яғни бір жынысты немесе түрлі жыныстағы нақты ақшаны нақты ақшаға сату дегені. Тарап кетуден бұрын екі тарап ақшаны қолма-қол бір-біріне табыстауы шарт етіледі. Қолма-қол табысталған бөлігіндегі сарф (ақша саудасы) дұрыс болып есептеледі («Фатху бабил ғиная», 2/729).
«Рабыта» сөзі қазақ тілінде «байланыс» деген ұғымды білдіреді. Алла Тағала Құранда: «Уа, иман келтіргендер! Сабырлық танытыңдар. Барынша сабырлы болуда табанды болыңдар. Бір-біріңе сүйеу болыңдар. Тақуалық аясында өмір сүріңдер. Міне, осылайша құтыласыңдар», – деп бұйырады («Әли Имран» сүресі, 200-аят). Аяттағы етістіктің бұйрық райындағы «рабыта» сөзі «бір-біріңе сүйеу болыңдар» деген мағынада қолданған.
""Нұр Ғасыр" облыстық мешітінің наиб имамы
Тікелей эфирде
Аптаның сәрсенбі күндері сағат 21:00 (Ақтөбе уақытымен)
Біздің nur_gasyr Instagram парақшамызда
""Ақтөбе қалалық орталық" мешітінің наиб имамы
Тікелей эфирде
Аптаның сенбі күндері сағат 21:00 (Ақтөбе уақытымен)
Біздің nur_gasyr Instagram парақшамызда
Барлық діни сұрақтарға жауапты осы жерден ала-аласыз
