Мақалалар
15 маусым 2023 57
ШИИТТІК БАҒЫТТАҒЫ АҒЫМДАР

«Шиға» сөзі еру, жақтау деген мағынаны білдіреді. «Шиға» сөзі – «хазіреті Әли халифа болуға лайық» деп білген мұсылмандар шоғырына берілген атау. Негізінде шиға мәзһабының шығуына саяси қайшылықтар себеп болған. Шииттер халифалық пен имамдық мәселесінде ақидаға байланысты өзара келіспей, түрлі ағым мен тармақтарға бөлінді.

Мақалалар
15 маусым 2023 68
ТӘҢІРШІЛДІКТІҢ ТҮБІ – ДІНСІЗДІК

Ислам діні қазақ халқының өзіндік руханияты мен мәдениетінің, әдеті мен салт-дәстүрінің қалыптасуында негізгі қайнары болып есептеледі. Қазақтың Керей мен Жәнібектен бастап Кенесарыға шейін барлық хандары елді басқару жүйесі, халықаралық қарым-қатынастар және құқықтық заңнамаларда шариғат нормаларына жүгінгені белгілі. Сонымен қатар құқықтық нормалардың басым бөлігі шариғатпен қатар дала әдет-ғұрпымен байланысты екенін атап өту керек. Қазақ би-шешендері, ақын-жазушылары және ғалым-ғұламаларының барлық еңбектерінде шариғаттан аттамағаны байқалады.

Мақалалар
15 маусым 2023 93
СҮЛЕЙМЕНШІЛЕР ЖАМАҒАТЫ КІМДЕР?

Өздерін сопылық Нақышбанди тариқатына жатқызатын «сүлейменшілер» жамағаты қазіргі Болгарияның Дунай (Туна) өзені бойындағы Силистире аймағында дүниеге келген Сүлеймен Хилми Тунахан (1888-1959) атымен аталады. Сүлейменнің әкесі Осман (1845-1928) Құранды жатқа білген хафиз әрі өз заманының танымал ұстазы болған.

Мақалалар
29 мамыр 2023 90
НАМАЗДЫ ЖАЛАҢБАС ОҚУҒА БОЛА МА?

Намаз оқыған кезде адам өзін Жаратушысының құзырында тұрғандай сезіну керек. Әлбетте бұл сәтте оның таза әрі әдемі киімдерді киіп тұрғаны дұрыс. Алла Тағала Құран Кәрімде: «Қай кезде де намаз оқитын болсаңдар, зейнеттеріңді (таза һәм әдемі киімдеріңді) киіңдер», – деп бұйырады («Ағраф» сүресі, 31-аят).

Мақалалар
29 мамыр 2023 34
ХАБАШИТТЕР

«Хабашия» жамағатының негізін қалаған – эфиопиялық Абдулла Һарари Хабаши (1910-2008). Ол 1950 жылы Ливанға қоныс аударып, сонда өзінің діни ұстанымын тарата бастайды. Оның неохарижиттік (уаһабилік) қозғалыстарға қарсы көзқарастары жұртшылықтың қызығушылығын тудырып, аз уақыттың ішінде жақтаушыларының саны күрт өседі. 1983 жылы «Ислами қайырымдылық жобалар қауымдастығы» («The Association of Islamic Charitable Projects») атты діни ұйым құрады.

Мақалалар
29 мамыр 2023 38
ДЕОБАНДИ ҚОЗҒАЛЫСЫ

Деобанди – Британия тарапынан қа­налып отырған Үндістанда пайда болып, Оңтүстік Азия мен Батыс елдерінің ханафи мәзһабын ұстанатын мұсылмандар арасында кең тараған қозғалыс. Бұл жамағаттың негі­зін 1866 жылы үндістандық Мұхаммед Қасым Нанаутауи (1833-1883), Рашид Ахмад Ганго­хи (1829-1905) қалаған. Олар рухани бастау ретінде Монғол империясы тұсындағы ре­форматор, ғалым Шах Уалиуллаһтың көзқа­растары мен уаһабилік ұстанымдарды арқау еткен.

Мақалалар
28 мамыр 2023 62
ОҢ ҚОЛМЕН ТАМАҚТАНУ МІНДЕТ ПЕ?

Шариғатымызда барлық нәрсенің үкімі мен әдебі Құранда, Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадистерінде, ғалымдарымыздың кітаптарында баяндалған. Салман Фарисидің (Алла оған разы болсын) мүшріктерге жауап бергеніндей, Алла елшісі үмбетіне тіпті әжетханаға кіріп-шығу әдептеріне дейін үйретіп кеткен.

Мақалалар
28 мамыр 2023 56
РЕГРЕССОЛОГИЯ ЖАЙЛЫ ШАРИҒАТЫМЫЗ НЕ ДЕЙДІ?

Регрессология – психотерапия мен психологияда қолданылатын әдіс. Ол адамдарға өткен өмірінде болған оқиғаларды еске түсіруге және талдауға көмектеседі. Бұл әдіс қазіргі кезде адамдарда кездесетін көптеген мәселелердің өткенде, өңделмеген эмоцияларда, жарақаттарда және қақтығыстарда тамыры бар деген болжамға негізделген.

Мақалалар
28 мамыр 2023 42
ВАЛЮТА АЙЫРБАСТАУМЕН АЙНАЛЫСУҒА БОЛА МА?

Валюта (ақша) айырбастау шариғатта «сарф» деп аталады. Яғни бір жынысты немесе түрлі жыныстағы нақты ақшаны нақты ақшаға сату дегені. Тарап кетуден бұрын екі тарап ақшаны қолма-қол бір-біріне табыстауы шарт етіледі. Қолма-қол табысталған бөлігіндегі сарф (ақша саудасы) дұрыс болып есептеледі («Фатху бабил ғиная», 2/729).

Мақалалар
28 мамыр 2023 50
ПІРГЕ РАБЫТА ЖАСАУ ҚАНШАЛЫҚТЫ ДҰРЫС?

«Рабыта» сөзі қазақ тілінде «байланыс» деген ұғымды білдіреді. Алла Тағала Құранда: «Уа, иман келтіргендер! Сабырлық танытыңдар. Барынша сабырлы болуда табанды болыңдар. Бір-біріңе сүйеу болыңдар. Тақуалық аясында өмір сүріңдер. Міне, осылайша құтыласыңдар», – деп бұйырады («Әли Имран» сүресі, 200-аят). Аяттағы етістіктің бұйрық райындағы «рабыта» сөзі «бір-біріңе сүйеу болыңдар» деген мағынада қолданған.

Мақалалар
27 мамыр 2023 55
«ТАХИЯ» ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

Талайдан бері айтып келе жатырмыз біздің түбімізге «тахияшылар» жетеді деп. «Тахия» дегеніміз не? Сөздік мағынасы – жасыру, бүркеу, тығылу. Терминдік мағынасы – көпшіліктің ығына қарай шынайы бет-бейнесі мен мұрат-мақсатын жасырып, өзіне басқаша шырай, сүйкімді келбет, әдемі реңк беру.

Мақалалар
27 мамыр 2023 38
«АТА ЖОЛЫ» ҰЙЫМЫНЫҢ МАҚСАТЫ НЕ?

Қазақ – ежелден ұрпақ сабақтастығы мен ата-баба дәстүрінің сақталуына аса мән беріп қараған халық. Сондықтан болар ата бабамыздың жолын ұстанып, оған барынша құрмет көрсетіп келеміз. Алайда ата-бабамыздың рухани мұрасына деген халқымыздың ықыласын кейбір ағымдар өз пайдасына асырғысы келетіндей. Мысалы, бүгінгі таңда өзіне «Ата жолы» деген атауды айдар қылып, шын мәнінде ата жолымызға қабыспайтын әрекеттерімен көзге түскен ұйымды масс медиадан жиі жолықтырамыз. Осы тұста «Ата жолы» шын мәнінде ата салтты жалғаушы ма?», «Олардың еліміздегі қызметі қандай?» деген сауалдар туындайды.

Мақалалар
21 мамыр 2023 42
МАДХАЛИЗМ ЖАМАҒАТЫ ЖАЙЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

Мадхалиттер – Рабиғ ибн һади Ғұмайр әл-Мадхалидің көзқарасын ұстанатын, «шариғат негізінде қоғам құруға» бағдарланған сәләфилік сенімдегі жамағат. Бұл жамағат 1990 жылдардың басында Сауд Арабиясында орын алған саяси жағдайларға байланысты, сәләфия өкілдерінің ортақ ұстанымы жоқтығы себебінен пайда болған бірнеше қозғалыстың бірі ретінде қалыптасты.