ҰШАҚТА АУЫЗАШАР УАҚЫТЫ ҚАЛАЙ АНЫҚТАЛАДЫ?
Ораза тұтушының ауыз ашу уақыты ақшам намазының уақыты, яғни күннің батуымен байланысты.
Ораза тұтушының ауыз ашу уақыты ақшам намазының уақыты, яғни күннің батуымен байланысты.
Бұл дүниеде мұсылмандар жақсылық жасауға, отбасылық, туыстық қарым-қатынасты сақтауға және нығайтуға ұмтылуы керек. Ислам әрдайым адамдарды отбасында мейірімді, жақсы қарым-қатынаста болуға шақырады. Туыстық байланысты нығайту дегеніміз – туысқанға сөзбен де, іспен де жақсылық жасау, жамандықтан сақтау, олардың жағдайын біліп тұру. Бұл – Алла Тағаланың разылығы мен мейіріміне апаратын жол.
Рамазан айының негізгі ерекшелігінің бірі – бұл айда екі дүние бақытына жетелейтін қасиетті Құран кітабы түсе бастады. Бұл жайында Алла Тағала: «Рамазан айы – адамзатты тура жолға бастаушы, айқын дәлелдерді һәм ақиқат пен жалғанның аражігін ажырататын өлшемдерді қамтыған қасиетті Құран түсе бастаған ерекше ай...» («Бақара» сүресі, 185-аят) дейді.
«Әр елдің салты басқа» демекші, Рамазан күллі мұсылманға ортақ мереке болғанымен, оны өткізу дәстүрі әр елде әрқалай қалыптасқан. Мәселен қазақ даласында Рамазан келді деп жар салып, «Жарапазан» айтылса, Мысыр мемлекетінде адамдарды сәресіне ұрмалы-соқпалы аспаптармен ояту, ал Сауд Арабиясында Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) заманындағыдай сәресіге және таң намазына бөлек-бөлек азан айту дәстүрге айналған.
Шариғатымызда ерлі-зайыптылардың бір-бірінде ақысы бар. Олар әйелдің ері, ерінің әйелі алдындағы және екеуіне ортақ ақылар болып бөлінеді.
Алла Тағала Құран Кәрімде адам баласына көтере алмайтын сынақ берілмейтінін баяндайды. Демек Рамазан айының оразасын ұстау – шамасы жеткен әр мұсылманға міндет. Ораза ұстаған адамның дүние-тіршілігіне береке дарып, тәні мен жаны бірдей шаттанады.
Ораза ұстаған адамның таң атар алдында тамақтануын «сәресі» деп атаймыз. Сәресі ішу – мүстахаб (жақсы амал). Бұған қатысты Ислам ғалымдары бірдей көзқараста болған. Өйткені Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) өзінің қасиетті хадистерінің бірінде: «Сәресіге тұрыңдар, сәресіде берекет бар» деген. Біз осы ретте сәресіге тұрудың сегіз пайдасы туралы айта кетуді жөн көрдік.
Жаратушының пенделеріне берген шексіз нығметінің бірі – теңдессіз берекеге толы Рамазан айы. Күллі мүмін баласы асыға күтетін осы бір қасиетті айдың мәнін толық түсініп, қадіріне жету үшін адамға кемел иман қажет.
Суруриттер – Саудия мемлекетінің елге Америка әскерлерін кіргізу шешіміне қарсы шығып, сол кездегі билікті күпірлікпен айыптаған мәдиналық сәләфи жамағат. Олардың басшысы Сириялық Мұхаммед әс-Сурури. Әлбани оларға осы суруриттер деген атауды беріп, үмбеттің харижиттері деп атаған.
Тақуалық жайында сөз қозғаудан бұрын «тақуа» сөзінің мән-мағынасына назар аударатын болсақ, «тақуалық» сөзінің түбірі араб тілінде تَقِيٌّ сөзінен шыққан. Тілдік мағынасы сақтау, қорғау, аз сөйлеу деген ұғымды білдіреді.
Шариғатта сауда дұрыс болуы үшін тауар сатушының меншігінде болуы тиіс. Сол үшін әлі тумаған төлге немесе келесі жылғы жүзімнің өніміне т.б. келісім жасауға болмайды[1].
Имам әл-Ғазали «әл-Мустасфа» еңбегінде: «Шариғат бес нәрсені – дінді, жанды, ақылды, ұрпақты және мал-дүниені сақтауды көздейді. Осы бес нәрсені сақтауға бағытталған әрекеттің барлығы игі іс, ал бұл бесеуіне зияны тиетін әрекеттің барлығы зиян, оны тоқтату, алдын алу игі іс», – деген. Есірткіні қолдану осының бесеуіне де зиянын тигізеді.
ҚМДБ бекіткен «Ислам және ізгі қоғам» жылы аясында облыстың Бас имамы Серікжан Еншібайұлының бастамасымен Рамазан айы туралы жамағатқа арнайы «Сұрақ-жауап» айдары ұйымдастырылды.
Жүрек – иманға, ар-ұятқа, мейірімділікке ұяласа, адам баласының бойында имандылық, көркем мінез-құлық көрініс табады
Мұсылман баласы қасиетті Рамазан айында ораза ұстау арқылы Алланың дүние істеріне (бейбіт өмір, денсаулық, мал-мүлік, баспана, көлік т.б.), дін істеріне (жақсы амал жасау, намаз оқу, ораза ұстау, қайырлы білім алу, тақуалық т.б.), ақырет істеріне (азғантай амалына мол сауаптың жазылуына) қатысты берген нығметтеріне шынайы түрде шүкіршілік етудің мәнін түсінеді және соған сай амал жасауға тырысады.