Миғраж түні – Ислам тарихындағы ұлы оқиға

Миғраж түні – Ислам тарихындағы ең ұлы әрі ерекше оқиғалардың бірі. Бұл түнде Алла Тағала сүйікті пайғамбары Мұхаммедті (с.ғ.с.) Өз құзырына шақырып, оны көптеген нығметтермен құрметтеді. Осы сапардың нәтижесінде мұсылмандарға намаз парыз етіліп, рухани тазалыққа жетудің жолдары көрсетілді. 

Хадисте Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұл – менің өмірімдегі ең маңызды оқиғалардың бірі» – деп, Миғраж түніне айрықша мән берген. Бұл сапар барысында ол екі кезеңнен өтті: Исра (Меккеден Бәйтул-Мақдиске сапар) және Миғраж (жеті қат аспанға көтеріліп, Алланың құзырына жету). Бұл оқиға Исламның негізгі құндылықтарын бекітіп, мұсылман үмбетіне үлкен ғибрат ретінде қалды. Миғраж сапарының ең маңызды нәтижесі – бес уақыт намаздың парыз етілуі. Бұл құлшылық мұсылмандардың күнделікті өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Сонымен қатар, Миғраж оқиғасы рухани тазару, Аллаға тәуекел ету және қиындықтарды жеңу жолындағы маңызды сабақтарға толы.

Миғраж оқиғасы Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) өміріндегі ең қиын кезеңде орын алды. Бұл – оның ең жақын қолдаушылары болған жұбайы Хадиша (р.а.) және көкесі Әбу Тәліп дүниеден өткен «қайғылы жылы». Осы қиын сәтте Алла Тағала Өзінің сүйікті Елшісіне (с.ғ.с.) ерекше құрмет көрсетіп, оны Исра және Миғраж сапарына шақырды. Бұл сапар Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) иманы мен жігерін күшейтіп, үмбеттің рухын көтеруге негіз болды.

Миғраж сапарының алғашқы кезеңі – Исра. Бұл сапар Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) Меккедегі әл-Харам мешітінен Құддыс қаласындағы Бәйтул-Мақдис мешітіне түнде сапар шегуінен басталды. Құранда бұл туралы:

«Құлын бір түнде әл-Харам мешітінен әл-Ақса мешітіне жеткізген Алла Тағала ұлық. Біз оның айналасын берекеге бөледік. Бұл – оған белгілерімізді көрсету үшін жасалды» (Исра сүресі, 1-аят).

Бұл сапар Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) Алладан ерекше нығмет алғанының дәлелі. Жәбірейіл періште (ғ.с.) оны Бурақ деп аталатын көлікпен алып барды. Бәйтул-Мақдиске жеткен соң, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) барлық пайғамбарлармен бірге намаз оқыды. Бұл оқиға Мекке мүшріктерінің арасында үлкен шу тудырды. Олар: «Мұхаммед (с.ғ.с.) бір түнде Құддысқа барып қайтты дегенге қалай сенеміз?» – деп күмәнданды. Бірақ Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) Бәйтул-Мақдисті дәл сипаттап беруі және сапар барысында көрген кереметтері олардың үнін өшірді.

Бәйтул-Мақдиске жеткен кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) барлық пайғамбарлармен кездесіп, олардың имамы болып намаз оқыды.

Хадисте: «Мен Бәйтул-Мақдиске жеттім. Сол жерде барлық пайғамбарлар жиналған екен. Жәбірейіл (ғ.с.) маған: «Оларға имам бол!» – деді. Сөйтіп, мен намазды бастап, оларға жетекшілік еттім» (Муслим).

Бәйтул-Мақдистегі намаздың ерекшелігі – бұл жерде Мұхаммедтің (с.ғ.с.) пайғамбарлар жамағатының имамы болып, оларға жетекшілік етуі. Бұл Исламның барлық алдыңғы діндердің жалғасы екенін көрсетеді. Бұл оқиға мұсылмандар үшін бірлік пен бауырмалдықтың маңызын айқындайды. Бұл оқиға мұсылмандар үшін Исламның барлық діндерді толықтыратын әрі кемелдендіретін дін екенін көрсетеді.

Миғраж сапары кезінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) жеті қат аспанға көтеріліп, әрбір аспанда белгілі бір пайғамбарлармен кездесті. Хадистерде бұл оқиға былай сипатталған:

•Бірінші аспан: Адам (ғ.с.) – барлық адамзаттың атасы. Ол Пайғамбарымызға (с.ғ.с.): «Қош келдің, ізгі ұлым, ізгі пайғамбар» – деп сәлем берді.

•Екінші аспан: Иса (ғ.с.) мен Яхия (ғ.с.). Олар Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) қарсы алып, сәлем жолдады.

•Үшінші аспан: Жүсіп (ғ.с.). Хадисте Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Мен Жүсіпті (ғ.с.) көрдім. Алла Тағала оған көркемдік пен сұлулықтың жартысын берген» – деп сипаттаған.

•Төртінші аспан: Идрис (ғ.с.).

•Бесінші аспан: Харун (ғ.с.).

•Алтыншы аспан: Мұса (ғ.с.). Ол Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) үмбеті үшін Алладан жеңілдіктер сұрауға кеңес берді.

•Жетінші аспан: Ибраһим (ғ.с.) – ол Бәйтул-Мәмурда намаз оқып жатқан еді.

Сапардың шарықтау шегі – Сидратул-Мунтаха. Бұл – жаратылыстың шекарасы, әрі қарай тек Аллаға ғана мәлім мекен. Хадисте:

«Сидратул-Мунтахаға жеткенімде, оның жапырақтары пілдің құлағындай, ал жемістері үлкен құмыралардай еді. Оны Алланың нұры жауып тұрған» (Муслим).

Сол жерде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Алла Тағаламен тілдесіп, үмбетіне намаздың парыз етілгенін білді. Бастапқыда намаз елу уақыт болып бекітілді, бірақ Мұса пайғамбардың (ғ.с.) кеңесімен Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Алладан оны бес уақытқа дейін қысқартуды сұрады. Алла Тағала: «Бес уақыт намаз – елу намаздың сауабына тең» – деп уәде етті.

Осындай ұлы оқиғалар бізге Намаз – Миғраж түні мұсылмандарға берілген ең үлкен нығмет екенін көрсетеді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) хадисінде: «Намаз – мүміннің Миғражы» – деп, оның Жаратушымен тікелей байланыс құралы екенін айтқан. Миғраж оқиғасы қиындықтарға сабыр ету мен Аллаға деген сенімнің маңызды екенін көрсетеді. Қиын-қыстау кезеңде Алланың сүйікті құлына көрсеткен бұл ерекше құрметі мұсылмандарды өмір сынақтарында сабырлы әрі үмітті болуға шақырады. Миғраж мұсылмандарға рухани жетілудің маңызын ұғындырады. Сонымен қатар, өмірде тәртіп пен жауапкершілікті, әділеттілік пен мейірімділікті ұстануға шақырады.

Миғраж түні – Ислам тарихындағы ең ұлы оқиғалардың бірі. Бұл оқиға Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) рухани мәртебесінің биіктігін, үмбетіне деген Алланың шексіз мейірімін көрсетеді. Бес уақыт намаздың парыз етілуі, Алламен тікелей сырласу, рухани сабақтар алу – осының бәрі мұсылмандар үшін үлкен ғибрат.

Қазіргі мұсылмандар бұл оқиғаның рухани мәнін түсініп, оны өз өмірінде қолдануы тиіс. Сабыр, үміт, бауырмалдық пен намазға беріктік – Миғраждың бізге үйрететін басты құндылықтары. Алла Тағала бізге Миғраж түні берілген аманаттарды орындауды нәсіп етсін!

Марал Иманғали

Мәртөк ауданының бас имамы