ШАРИҒАТ БОЙЫНША КІМДЕРМЕН НЕКЕЛЕСУГЕ БОЛМАЙДЫ?

Сәлеметсіздер ме? Шариғат бойынша кімдермен некелесуге болмайтынын айтып берсеңіздер екен!

Дінімізде ер кісіге үйленуге болмайтын әйелдер қауымын екі категорияға бөліп қарастырады:

1. Өмір бойы бір-бірімен үйленуге болмайтындар:

• Жақын туған-туыстары. Олар: аналары мен әжелері; бірге туған әпке-қарындастары және  олардың қыздары мен немерелері; Сонымен қатар, әкесі не шешесі бөлек әпке-қарындастары және  олардың қыздары мен немерелері де үйленуге болмайтын кісілер қатарында;  бірге туған немесе әкесі бір, шешесі бөлек, не шешесі бір әкесі бөлек аға-інілерінің де қыздарымен және немерелерімен некелесе алмайды[1]. Сондай-ақ, әке жағынан ағайын әпке-қарындастарымен және нағашы әпке-қарындастарымен[2] де үйленуге болмайды. 
• Сүт бауырлары: Әйелдің  туған баласы туысқандарынан кімге үйлене алмаса, сол секілді сүт емген бала да олармен некелесе алмайды[3]. Айта кететін маңызды нәрсе, «сүт бауырлыққа» байланысты үкімдер тек сол емшек емген балаға ғана қатысты. Оның (әлгі сүт анадан ембеген) аға-інілеріне және әпке-қарындастарына қатысы жоқ[4].
• Құдандалы туыстар[مُصَاهَرَة)  [5): Қайын аналары мен әжелері; өгей қыздары мен олардың қыздары және немерелері; өгей ұлдарының қыздары мен немерелері[6]; өз ұлдарының әйелдері мен немерелерінің әйелдері (келіндері);  өгей аналары[7].

2. Уақытша үйленуге болмайтындар: Бұл категориядағы кісілермен некелеспеу – уақытша кедергілерге сүйенеді. Кедергілер жойылысымен, некелесу құқы туындайды. Олар:

• Өзгенің некесіндегі әйелдер. Бір әйел ерімен ажыраспайынша немесе одан жесір қалмайынша өзге еркекпен некелесе алмайды[8].
• Иддәт мерзіміндегі әйелдер. Күйеуінен жесір қалған әйел[9] немесе ажырасқан әйел[10] өзге ерге тұрмысқа шықпай тұрып, белгілі бір мерзім күтеді. Бұны шариғатта «иддәт мерзімі» дейді[11].  Аталмыш мерзімі бітпей, тұрмысқа шығуына тыйым салынады.
• Апалы-сіңлілі екеуін бір некеде ұстау. Ағайындас апалы-сіңлілерді бірге бір некеде ұстау –харам[12]. Ағайындас апалы-сіңлілер деп мыналарды атауға болады: бірге туған әпке-сіңлілері; әке жақтан әпке-сіңлілері;  нағашы әпке-сіңлілері;  аға-әпкелерінің қыздары  [13].     
• Төрт әйелі бар кісі – бесінші әйелді ала алмайды. Оны алу үшін, некесіндегі біреуін талақ етуі шарт. Себебі, шариғатта ең көбі  - төрт әйел ғана алуға рұқсат берілген.
• Үш талақпен ажырасқан әйел[14].
• Өзге діндегі қыз[15]. Бір мұсылман жігіттің өзіне жар еткісі келген қызы – мұсылман   немесе христиан не яһуди дініндегі  қыз болуы тиіс[16]. Бұлардан өзге діндегілерді алуына рұқсат жоқ.   

Ал, мұсылман қыз  тек мұсылман жігітке тұрмысқа шыға алады. Өзге діндегілерге күйеуге шығуы тыйым салынады[17].  Өйткені әйел өз еріне тәуелді. Мұсылман емес ері, әйелдің әлсіздігін пайдаланып, оның наным-сеніміне кері әсерін тигізіп, намаз, ораза сияқты діни амалдарын орындауға кедергі жасайды. Оның үстіне дүниеге келген ұрпақтары өзге діндегі әкесінің дініне өтетіні мәлім. Бұл – Исламның мұсылман ұрпағын көбейту түсінігіне теріс. Өйткені ардақты Пайғамбарымыз (с.а.у):«Үйленіңдер және көбейіңдер! Қиямет күні үмметімнің көптігімен мақтанамын», – деген.

Қорыта келе айтарымыз,  «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» - демекші өркениетті қоғамды құрайтын басты фактор - баянды отбасы. Оның баяндылығы мен беріктігі кейбір мәселелерге мән берудің арқасында туындайды. Соның бастапқы қадамы – пәк неке, таза ұрпақ алып келу. Оған қол жеткізу үшін Ұлы жаратушы Иеміздің пенделеріне міндеттеген үкімдеріне аса мән беруіміз керек.

[1]Тәсһилуль Қудури – 2/7 бет.

[2]Ниса – №23 аят.

[3]Ниса – №23 аят; Сахих Бухари

[4]Проф.Доктор У.Зухайли, әл-Уәжиз – 3/65 бет.

[5]Қыз алысып, қыз беріскен, сүйек шатысы бар (адамдар).

Қ.Ә.С.;  құдалық арқылы дос, жолдас болған адамдар. (مُصَاهَرَةٌ –

вступление в родственные отношения путём брака)

[6]Фатауа әл-Һиндия – 1/302 бет: Бірақ анасымен қатынасқа

түспеген болса немесе онымен оңаша қалмаған   болса ол басқа;

[7]Ниса сүресі – №23-аят.

[8]Ниса сүресі – №24-аят.

[9]Бақара – №235 аят.

[10]Бақара – №228 аят.

[11]Мына сілтемеге кіріңіз:

http://muslim.kz/kk/question/434-iddatmezgili-bitpei-qiylgan-neke-ne-bolmaq.html

[12]Ниса сүресі – №23 аят.

[13]Фатхул бари – №4819 хадис.; Хидая – 3/13 бет.; Осындай некенің

үкімі: бір некедегі апалы-сіңлілі екеуінің қайсысын  екінші кезекте

некелеген болса, соның некесі бұзылады да, бірінші кезекте

қиылған некесі сол күйінде қалады. Ретін білмеген жағдайда екі

неке де бұзылады. (Проф.Доктор У.Зухайли, әл-Уәжиз – 3/73)

[14]Бақара – №230 аят.

[15]Бақара – №221 аят.

[16]Маида – №5 аят.

[17]Мүмтахина – №60 аят.

Абдусамат Қасым